Ngày 14/08/2020, Chủ tịch Trung ương Hội Nghiên cứu Khoa học Đông Nam Á – Việt Nam đã ban hành Quyết định số 60/2020/QĐ-TWH, chính thức bổ sung chức năng phát triển cộng đồng cho Viện Nghiên cứu Tài chính, Đầu tư và Hợp tác, Thương mại Đông Nam Á (SEAFIT). Quyết định này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng, mở rộng phạm vi hoạt động của SEAFIT từ nghiên cứu học thuật sang việc trực tiếp tham gia vào các chương trình phát triển cộng đồng, đặc biệt tại các khu vực khó khăn và vùng sâu, vùng xa.
Quyết định 60/2020/QĐ-TWH là một trong những văn bản pháp lý quan trọng, cùng với các quyết định khác như Quyết định số 147/QĐ-TWH ngày 11/12/2002 về việc thành lập Viện và các quyết định bổ sung chức năng, nhiệm vụ khác trong quá trình phát triển của Viện. Sự phát triển của Viện SEAFIT không chỉ gói gọn trong phạm vi nghiên cứu học thuật và tư vấn chính sách mà còn hướng đến trách nhiệm xã hội và phụng sự cộng đồng, như một sứ mệnh cốt lõi trong tiến trình phát triển bền vững.
Ý nghĩa và Tác động
Việc bổ sung chức năng phát triển cộng đồng cho SEAFIT phản ánh cam kết của Viện trong việc gắn kết nghiên cứu học thuật với thực tiễn xã hội. Điều này không chỉ nâng cao vai trò của SEAFIT trong việc hỗ trợ cộng đồng mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của khu vực Đông Nam Á.
Quyết định số 60/2020/QĐ-TWH ngày 14/8/2020 của Trung ương Hội Nghiên cứu Khoa học Đông Nam Á – Việt Nam, bổ sung chức năng “Phát triển cộng đồng” vào hệ thống nhiệm vụ chính thức của Viện Nghiên cứu Tài chính, Đầu tư và Hợp tác, Thương mại Đông Nam Á (SEAFIT). Đây không chỉ là một bước điều chỉnh kỹ thuật trong phạm vi pháp lý, mà còn là một bước chuyển chiến lược, thể hiện tư duy mới của Viện: đưa tri thức phục vụ trực tiếp cuộc sống, phục vụ con người và cộng đồng yếu thế.
Quyết định này ra đời trong bối cảnh:
– Kinh tế Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng, đòi hỏi các tổ chức khoa học phải tham gia sâu vào quá trình thiết kế và thực thi chính sách phát triển bền vững.
– Các vấn đề bất bình đẳng, nghèo đói, giáo dục tài chính yếu kém, tiếp cận nguồn lực hạn chế tại nhiều vùng nông thôn và dân tộc thiểu số vẫn là rào cản lớn đối với tăng trưởng bao trùm.
– SEAFIT nhận thấy nhu cầu thực tế cấp thiết cần có các viện nghiên cứu đồng hành cùng cộng đồng, không chỉ bằng kiến thức lý thuyết, mà bằng giải pháp thực tiễn, sáng kiến cộng đồng và hành động cụ thể.
Theo Quyết định 60/2020/QĐ-TWH, Viện được phép:
– Triển khai các chương trình, dự án hỗ trợ phát triển cộng đồng về tài chính, đầu tư, khởi nghiệp, giáo dục tài chính và năng lực kinh tế hộ gia đình.
– Hợp tác với các địa phương, tổ chức phi chính phủ (NGO), doanh nghiệp và tổ chức quốc tế để xây dựng mô hình phát triển kinh tế bền vững cho người dân vùng khó khăn.
– Tư vấn cho chính quyền các cấp trong việc thiết kế chính sách hỗ trợ cộng đồng gắn với đặc thù địa phương.
Việc chính thức hóa vai trò này qua một quyết định pháp lý thể hiện sự ghi nhận của tổ chức chủ quản và xã hội đối với tầm vóc mới của SEAFIT – một viện nghiên cứu “vì con người, vì cộng đồng” chứ không chỉ vì học thuật. Đây cũng là bước tiền đề để Viện mở rộng các chương trình phát triển cộng đồng quy mô quốc gia và khu vực trong những năm tiếp theo.
Mặt khác, trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số, việc bảo tồn các giá trị văn hóa – di sản không còn là lĩnh vực độc lập của nhân học hay lịch sử, mà đang trở thành một phần quan trọng trong phát triển kinh tế – tài chính bền vững. Viện SEAFIT nhận thức rõ rằng, di sản không chỉ là văn hóa – mà còn là tài sản, là vốn xã hội cần được định giá, quản trị và phát huy đúng cách. Cụ th
1. Nghiên cứu chính sách tài chính và quản trị di sản
SEAFIT tích cực triển khai các chương trình nghiên cứu liên ngành nhằm:
– Đánh giá tác động kinh tế – tài chính của các di sản văn hóa đối với phát triển địa phương, đặc biệt trong du lịch, thương mại truyền thống, và sản phẩm OCOP.
– Xây dựng mô hình quỹ tài chính di sản: đề xuất các cơ chế tài trợ, hợp tác công – tư, xã hội hóa bảo tồn và phát triển di sản một cách bền vững.
– Phân tích cơ chế định giá, đầu tư và chia sẻ lợi ích trong khai thác di sản gắn với cộng đồng bản địa và người sở hữu tri thức truyền thống.
2. Kết nối tài chính quốc tế phục vụ bảo tồn và phát triển di sản
Trong vai trò cầu nối với các tổ chức quốc tế, SEAFIT:
– Tư vấn và kết nối các nguồn vốn hỗ trợ từ UNESCO, WB, ADB, Quỹ Ford, JICA, KOICA… cho các dự án phục dựng, bảo tồn và phát triển bền vững di sản tại Việt Nam.
– Tham gia các diễn đàn toàn cầu về “văn hóa và phát triển”, chia sẻ mô hình tài chính hóa di sản của Việt Nam đến khu vực ASEAN và quốc tế.
– Hợp tác với các viện nghiên cứu quốc tế để thiết kế các bộ chỉ số tài chính – kinh tế cho di sản văn hóa phi vật thể, đặc biệt là di sản gắn với tín ngưỡng, cộng đồng dân tộc thiểu số và vùng khó khăn.
3. Gắn di sản với khởi nghiệp, giáo dục và sáng tạo
– SEAFIT khuyến khích các sáng kiến khởi nghiệp từ văn hóa – di sản: phát triển sản phẩm sáng tạo, mô hình du lịch cộng đồng, nền tảng số hóa di sản.
– Tổ chức các chương trình đào tạo, hội thảo và ươm tạo ý tưởng cho sinh viên, nghệ nhân trẻ và cộng đồng địa phương.
– Phối hợp với các trường đại học xây dựng môn học về “Tài chính di sản”, mở rộng góc nhìn về giá trị kinh tế – văn hóa trong phát triển bền vững.
Khẳng định vai trò tri thức trong bảo tồn cội nguồn
SEAFIT cam kết không chỉ làm nghiên cứu vì học thuật, mà còn vì văn hóa, vì cội nguồn dân tộc và vì cộng đồng địa phương. Viện tin rằng, bảo tồn di sản là đầu tư cho tương lai – nơi tài chính không chỉ là con số, mà còn là công cụ để giữ gìn và lan tỏa giá trị lịch sử, bản sắc và bản lĩnh quốc gia.
Với Quyết định số 60/2020/QĐ-TWH, Viện Nghiên cứu Tài chính, Đầu tư và Hợp tác, Thương mại Đông Nam Á (SEAFIT) có một nhiệm vụ quan trọng vào Điều lệ và Giấy phép hoạt động khoa học và công nghệ: Nghiên cứu, bảo tồn, quản lý, khai thác và phát huy giá trị các di sản tài chính, tiền tệ trong nước và quốc tế. Đây là bước đi quan trọng trong quá trình phát triển của Viện, đánh dấu sự mở rộng không chỉ trong lĩnh vực nghiên cứu tài chính mà còn trong việc bảo tồn các giá trị văn hóa và lịch sử liên quan đến tài chính, tiền tệ.
1. Nghiên cứu và bảo tồn di sản tài chính, tiền tệ
– Di sản tài chính và tiền tệ không chỉ là những vật phẩm lịch sử hay các di tích tiền tệ, mà còn bao gồm các giá trị hệ thống tài chính và mô hình quản lý tài chính của các nền kinh tế trong quá khứ. SEAFIT sẽ nghiên cứu các di sản này, không chỉ nhằm bảo tồn về mặt hình thức, mà còn nghiên cứu vai trò và ảnh hưởng của chúng đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của các quốc gia và khu vực.
– Các chương trình nghiên cứu của Viện sẽ tập trung vào việc tìm hiểu sự phát triển của hệ thống tiền tệ qua các giai đoạn lịch sử, bao gồm các phương thức thanh toán, tiền tệ cổ điển và tiền tệ số hiện đại.
2. Quản lý và khai thác giá trị di sản tài chính và tiền tệ
– Quản lý di sản tài chính và tiền tệ sẽ bao gồm việc xây dựng các chính sách bảo tồn, các cơ chế tài chính phù hợp để khai thác các giá trị này một cách bền vững.
– SEAFIT sẽ nghiên cứu và phát triển các mô hình tài chính giúp bảo vệ và khai thác các tài sản tiền tệ cổ điển như đồng tiền cổ, chứng khoán cũ, hay các công cụ tài chính lịch sử, đưa chúng vào một khuôn khổ hợp pháp để có thể phát huy giá trị kinh tế mà không làm mất đi tính nguyên bản của di sản.
– Di sản tài chính và tiền tệ không chỉ là những vật phẩm lịch sử hay các di tích tiền tệ, mà còn bao gồm các giá trị hệ thống tài chính và mô hình quản lý tài chính của các nền kinh tế trong quá khứ. SEAFIT sẽ nghiên cứu các di sản này, không chỉ nhằm bảo tồn về mặt hình thức, mà còn nghiên cứu vai trò và ảnh hưởng của chúng đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của các quốc gia và khu vực.
– Các chương trình nghiên cứu của Viện sẽ tập trung vào việc tìm hiểu sự phát triển của hệ thống tiền tệ qua các giai đoạn lịch sử, bao gồm các phương thức thanh toán, tiền tệ cổ điển và tiền tệ số hiện đại.
– Ứng dụng công nghệ sẽ là yếu tố quan trọng trong việc bảo tồn và khai thác di sản tài chính, đặc biệt là trong bối cảnh số hóa và lưu trữ di sản điện tử.
3. Phát huy giá trị các di sản tài chính trong phát triển kinh tế – xã hội
– Viện sẽ chú trọng phát huy giá trị các di sản tài chính và tiền tệ trong mối quan hệ với phát triển bền vững, kết nối giữa quá khứ và hiện tại, giúp các thế hệ mai sau hiểu rõ hơn về di sản tiền tệ của dân tộc, đồng thời tạo cơ hội kinh doanh, thu hút đầu tư trong các lĩnh vực như du lịch văn hóa, sưu tập cổ vật, và các sản phẩm sáng tạo dựa trên di sản.
– Một trong những hướng đi quan trọng của SEAFIT là kết nối di sản tài chính với các sáng kiến khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo. Ví dụ, các mô hình khởi nghiệp liên quan đến tài chính di sản, sử dụng tiền tệ cổ điển, chứng khoán cũ, hoặc mô hình tài chính của các quốc gia cổ đại có thể tạo ra các sản phẩm và dịch vụ độc đáo cho thị trường hiện đại.
4. Tăng cường hợp tác quốc tế trong nghiên cứu và phát triển di sản tài chính
– SEAFIT sẽ tiếp tục mở rộng mạng lưới hợp tác quốc tế, đặc biệt là trong khuôn khổ các tổ chức nghiên cứu tài chính, bảo tàng quốc gia, các tổ chức di sản văn hóa quốc tế như UNESCO, các quỹ bảo tồn và các cơ quan tài chính quốc tế để đảm bảo các giá trị di sản được bảo vệ và phát huy một cách bền vững.
– Viện cũng sẽ tham gia các dự án nghiên cứu liên quốc gia, hợp tác nghiên cứu với các tổ chức quốc tế về di sản tiền tệ và tài chính, nhằm trao đổi tri thức, phương pháp bảo tồn và phát triển bền vững.
Di sản Tài chính và Tiền tệ – Một Tài Sản Kinh Tế Quan Trọng
Việc bổ sung nhiệm vụ “Nghiên cứu, bảo tồn, quản lý, khai thác và phát huy giá trị các di sản tài chính, tiền tệ” vào hoạt động của SEAFIT không chỉ là bước đi chiến lược trong phát triển nghiên cứu mà còn thể hiện cam kết của Viện đối với việc gắn kết nghiên cứu tài chính với việc bảo vệ và phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử. SEAFIT sẽ tiếp tục đóng vai trò cầu nối, giúp kết nối giữa các giá trị lịch sử và thực tiễn kinh tế hiện đại, thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế quốc gia và khu vực.
– Các hoạt động cụ thể:
– Triển khai các chương trình hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là trong thời đại công nghệ số.
– Thành lập và vận hành các trung tâm nghiên cứu, khai thác, bảo tồn và phát triển di sản quốc gia, góp phần vào việc bảo tồn văn hóa và phát triển du lịch bền vững.
– Thực hiện các đề án khoa học nhằm nâng cao sức khỏe cộng đồng, như chương trình “Ăn sạch, uống sạch để bảo vệ giống nòi”.
– Tác động và triển vọng:
– Góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho cộng đồng thông qua các hoạt động nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn.
– Tăng cường sự gắn kết giữa Viện SEAFIT và cộng đồng, thúc đẩy phát triển bền vững và toàn diện.
